Theo dòng chảy của sự phát triển, vai trò và vị thế của người phụ nữ đang dần được thay đổi so với những quan niệm xưa. Nếu như ngày xưa họ bị bó buộc, hạn chế trong đời sống gia đình, vai trò và địa vị trong công việc thì giờ đây họ đã có thể tự do nói lên tiếng nói của mình, đạt một vị trí có tầm ảnh hưởng nhất định trong xã hội.

Phụ nữ thời đại 4.0 là gì ?

Thuật ngữ "sức mạnh phụ nữ thời đại 4.0" xuất phát từ khái niệm làn sóng cách mạng mới của nhân loại - cách mạng 4.0 . Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra từ những năm 2000 gọi là cuộc cách mạng công nghiệp số, thông qua các công nghệ như Internet vạn vật (IoT: Internet of Things); trí tuệ nhân tạo (AI: Artificial Intelligence); thực tế ảo (VR : Virtual reality); tương tác thực tế ảo (Augmented Readlity); mạng xã hội, điện toán đám mây di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC: social, mobile, analytics, cloud); để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Có thể nói phụ nữ hiện đại 4.0 là thế hệ những chị em đang sống và làm việc trong một kỷ nguyên mới của nhân loại với các nguồn tri thức và những tiến bộ trong mọi lĩnh vực đời sống hằng ngày. Vì thế, họ phải hội tụ đủ các phẩm chất và yếu tố hiện đại, cởi mở hơn so với các quan niệm trước đấy.

Những con người tự tin, quyết đoán, độc lập và hòa nhập chính là những tính từ miêu tả rõ nét về các đặc trưng của thế hệ nữ giới này.

Vậy vai trò của phụ nữ là gì ? 

Trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước, phụ nữ Vn đang phát huy cố gắng khẳng định mình ngoài việc thực hiện thiên chức vai trò trách nhiệm của mình trong gia đình còn phải không ngừng học hỏi, rèn luyện để trở thành người có văn hóa, tri thức có kĩ năng sống, khả năng biết tính toán, có sức khỏe tốt để tiếp cận nắm bắt kịp thời kiến thức khoa học, kiến thức thực tiễn để phục vụ công tác. Ngày nay, nhiều phụ nữ tham gia hoạt động xã hội hơn cả nam giới. Họ thực sự đã thoát ra khỏi những định kiến,, những phong tục cổ hủ hà khắc để vươn lên sống tốt hơn và có nhiều đóng góp cho gia đình và xã hội. Phải nói rằng khi xã hội bình đẳng giới, nhận thức và vai trò của người phụ nữ được thay đổi hoàn toàn.

Thông thường, vai trò của người phụ nữ sẽ được tách biệt ở 2 phàm trù là gia đình và xã hội. Ngay cả trong cuộc sống nội trợ gia đình, quan hệ xã hội cũng bị cách mạng 4.0 tác động mạnh mẽ. Robot có thể nấu ăn những món bạn thích, phục vụ dọn dẹp không mệt mõi, chăm sóc người già bệnh tật và trẻ nhỏ rất chu đáo. Hay có nhiều trang mạng xã hội cho phéo bạn vừa là nhà biên tập, vừa là "tổng biên tập" tòa soạn và in ấn, post những hình ảnh bạn muốn, cho phép bạn like, comment người khác tùy ý; nhưng thông qua mạng xã hội cũng biết rằng bạn là người có đam mê gì, ở trình độ nào để giao lưu và chọn bạn bè cho phù hợp. Cuộc sống thực và lối sống ảo đang quyện lẫn vào nhau, mỗi người phụ nữ thời đại 4.0 cần đủ tỉnh táo, thông mình và tinh tế.

Phụ nữ trong thời đại 4.0 buộc phải thích nghi và thay đổi. Không thể thụ động và chờ đợi vận may, phụ nữ của thời đại cách mạng công nghệ, buộc phải trưởng thành.

Nếu không hiểu và không hòa hợp thích nghi với những thay đổi trong cuộc sống hiện đại, cách mạng 4.0 sẽ chỉ là khái niệm thời thượng, một việc ai đó xa lạ và người phụ nữ sẽ dần tuột hậu so với thế giới. Á hậu Hoàng Thùy đã từng nói rằng: "PHỤ NỮ ĐỪNG NHƯ HOA DÂM BỤT, CÓ ĐỎ MÀ KHÔNG CÓ THƠM".

Quan niệm về phụ nữ trong xã hội hiện nay

Ở các nước phát triển phụ nữ đang có xu hướng lập gia đình muộn. Xu hướng này ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của xã hội ?

Khoảng đầu thế kỉ XX, một phụ nữ đã gần 30 tuổi mà vẫn chưa lập gia đình sẽ trở thành một hiện tượng lạ, họ sẽ là trung tâm của những lời đàm tiếu và sự thương hại. Theo quan niệm của xã hội thời đó, nhiệm vụ của người phụ nữ là trở thành một người vợ đảm, người mẹ hiền và thế giới của họ gói gọn trong bếp. Một người đàn ông trung niên chưa vợ được xã hội chấp nhận và có thể vẫn được coi là hấp dẫn, quyến rũ nhưng phụ nữ thì không. Câu nói “người đàn bà lỡ thì” làm họ già đi với hình ảnh một phụ nữ héo hon, phiền muộn, đơn độc và chỉ có một con mèo làm bạn.

Nhưng khi xã hội phát triển thì nhưng quan niệm xưa đang dần được thay bằng những cái mới, phụ nữ ngày nay không còn bị trói buộc bởi công việc nội trợ nhàm chán. Điều họ ưa thích hơn là cuộc sống xã hội nǎng động, những công việc bận rộn và những chuyến du lịch… Sự thay đổi cơ bản trong quan niệm chung là: lấy chồng muộn không có nghĩa là không hấp dẫn và quyến rũ. 

“Phụ nữ ngày nay cũng cần phải tham gia vào hoạt động xã hội mà cuộc sống thì có nhiều sự đòi hỏi. Hiện nay tôi có một công việc tốt và tôi chưa lập gia đình. Vì thế sau một ngày làm việc bận rộn tôi về nhà mà không cần phải lo lắng đến việc nấu nướng hay dọn dẹp nhà cửa. Tôi có thể xem tivi và ǎn những gì tôi thích. Tôi chưa phải cố gắng để trở thành một người vợ hoàn hảo. Điều đó thật tuyệt vời”. Đó là lời một cô gái trẻ trong thập kỷ này.

Theo lời giải thích của các chuyên gia thì ngày nay còn có một nhân tố khác khiến cho phụ nữ quan tâm nhiều hơn đến sự nghiệp. Họ hy vọng sẽ đạt được sự tự chủ về kinh tế trước khi quyết định lập gia đình. Sự độc lập về tài chính là một hậu phương an toàn mà các bà mẹ của họ không bao giờ có. Chính vì thế họ chủ tâm tạo lập sự nghiệp trước tiên và đương nhiên hôn nhân bị đẩy xuống hàng thứ yếu.

“Lúc mẹ tôi bằng tuổi tôi bà đã có gia đình và 3 đứa con. Mẹ tôi luôn phải đợi chờ cha tôi, phụ thuộc hoàn toàn vào cha tôi và dường như bà chưa bao giờ thực sự sống cuộc sống của chính bản thân bà. Tôi thực sự không muốn cuộc đời mình sẽ giống như thế”. Đó là lời của Thu Uyên – một cô gái xinh đẹp 28 tuổi, chưa chồng, cô là một nhân viên điều hành quảng cáo ở Hà nội và cô rất yêu công việc của mình. Cô tiếp: “ở tuổi 20 này tôi đang trưởng thành về tinh thần và cần phải học hỏi nhiều về bản thân. Tôi phải thận trọng để tránh những sai lầm mà mẹ tôi đã mắc phải. Tôi chưa sẵn sàng để làm vợ và làm mẹ, vả lại cuộc sống của tôi còn có rất nhiều điều hấp dẫn".

Phụ nữ ngày nay có những vai trò lớn lao hơn. Nếu như hôm qua họ chỉ có thể là những bà nội trợ thì hôm nay họ là những phụ nữ với sự nghiệp độc lập. Họ có nhiều cơ hội để phát triển mình, họ có thể phá vỡ những khuôn mẫu cũ và sống theo cách họ muốn. Tham gia vào các hoạt động xã hội, trang bị những kiến thức cần thiết cho hành trang cuộc sống. Vì thế họ sẽ bước vào cuộc sống gia đình bằng những bước chân chủ động, tự tin và chín chắn.

Cơ hội cho phụ nữ trong thời đại công nghệ ? 

CMCN 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực và tác động vào mọi đối tượng, với phụ nữ, cuộc cách mạng này sẽ đem lại cơ hội như thế nào ?

Đúng như bạn nói, CMCN 4.0 với intenert kết nối vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI)… đang tác động đến thế giới một cách toàn diện và sâu sắc. Đây là một thách thức, song cũng là cơ hội rất lớn đối với tất cả mọi người, đặc biệt là đối với phụ nữ.

Bởi CMCN 4.0 sẽ tạo ra một xã hội siêu thông minh, đòi hỏi một nguồn nhân lực với kỹ năng tin học tốt, đam mê sáng tạo... Cùng với đó, sự ra đời của nhiều công nghệ mới, robot thông minh sẽ giúp giải phóng phụ nữ khỏi rất nhiều công việc, trong đó có những công việc nội trợ, chăm sóc trẻ con. Họ sẽ có nhiều thời gian hơn cho việc học tập, phấn đấu và tìm kiếm những công việc theo đam mê của mình.

Trong sự phát triển nhanh chóng của công nghệ hiện đại hướng tới CMCN 4.0, đội ngũ tri thức, trong đó có phụ nữ, đóng vai trò quan trọng, tạo nên sức mạnh của mỗi quốc gia trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Để đạt được mục tiêu đưa đất nước thoát khỏi tình trạng kém phát triển, cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đòi hỏi phải phát huy cao nhất mọi nguồn lực, tiềm năng, trí tuệ của dân tộc, đặc biệt là năng lực sáng tạo của đội ngũ trí thức, trong đó nữ trí thức đã và đang đóng một vị trí quan trọng.

Nữ trí thức là bộ phận tinh hoa của phụ nữ Việt Nam, hội tụ tất cả những phẩm chất tốt đẹp, đặc trưng của phụ nữ Việt Nam như chịu thương, chịu khó, cần cù, khéo léo, đảm đang và rất sáng tạo. Họ là những người được đào tạo có hệ thống, nghiêm túc, có trình độ, kiến thức sâu rộng về một lĩnh vực nào đó. Với tư cách là một nguồn lực lao động với chức năng “kép”, “giỏi việc nước, đảm việc nhà”, nữ trí thức còn đóng vai trò phát triển thế hệ tương lai thông qua giáo dục và đào tạo (GD&ĐT). 

Thách thức giữa kỉ nguyên phụ nữ hiện đại 4.0 ?

Định kiến giới có tác động, ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển cá nhân người phụ nữ. Những đặc điểm liên quan đến nam giới và nữ giới thường được rập khuôn theo phong tục, tập quán và mang tính cố định, được lặp đi lặp lại qua các thế hệ, do đó nam giới và phụ nữ không có sự lựa chọn nào khác. Những định kiến đó có thể dẫn đến nhận thức thiên lệch, đánh giá và nhận xét thiếu khách quan đối với phụ nữ, từ đó hạn chế cơ hội phát triển của phụ nữ. Ví dụ, từ quan niệm lãnh đạo hoặc lĩnh vực kỹ thuật là công việc không thích hợp đối với phụ nữ dẫn đến đánh giá khắt khe hoặc cho rằng không cần khuyến khích phụ nữ làm quản lý hoặc kỹ thuật; phụ nữ chỉ nên có địa vị xã hội thấp để còn có thời gian lo việc nhà. Ngoài ra, định kiến giới trở thành lực cản trong quá trình thực hiện các chế độ, chính sách, chương trình, kế hoạch của Đảng và Nhà nước trên mọi lĩnh vực.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ đem lại những thách thức to lớn, chuyển biến của nền kinh tế, trong đó đối tượng lao động thủ công ở các ngành nghề như dệt may, da giày, chế biến thủy hải sản… có thể bị thay thế bằng tự động hóa, robot hóa, cũng mang lại cơ hội và niềm tin cho con người về một nền kinh tế thịnh vượng, là cơ hội rất lớn cho những nước còn nghèo, còn lạc hậu để không ai bị bỏ lại phía sau. Để đạt được điều đó, đòi hỏi phụ nữ Việt Nam phải sáng suốt, bình tĩnh, chủ động trang bị cho mình kiến thức và bản lĩnh để vượt lên.

Dám thử nghiệm, dám đột phá và chấp nhận rủi ro phụ nữ chắc chắn sẽ nắm bắt được cơ hội và thành công trong thời đại công nghệ số.

  Sưu tầm